در دنیای امروزی و در بین جوانان، لک شدن و زردی دندان ها یکی از شکایت های عادی مربوط به مشکلات دندان است. به همین خاطر افراد هر روز سعی می کنند از ابزارهای جدید برای رفع زردی دندان و سایر مشکلات مربوط به تغییر رنگ دندان ها استفاده کنند. در این رابطه، مجموعه متنوعی از ابزارها شامل ابزارهای سفید کننده، روش های خانگی تا خمیر دندان ها و آدامس های سفید کننده وجود دارد که استفاده هر یک از آنها می تواند تاثیر متفاوت بر مدت و مقدار سفید شدن دندان ها و ایجاد یک طرح لبخند جذاب برای افراد مختلف داشته باشد. این مشکل می تواند حتی در کودکان و یا بعد از ارتودنسی دندان نیز به وجود آید.
علت زرد شدن دندان ها بعد از ارتودنسی
بسیار پیش می آید که بیماران بعد از ارتودنسی از زرد شدن دندان ها خبر می دهند. ارتودنسی فی النفسه هیچ گونه تغییر رنگی در دندان های ایجاد نمی کند!
موردی که طی ارتودنسی رایج است، تغییر رنگ موقت دندان ها به علت استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین رقیق نشده است. این تغییر رنگ موقتی بوده با مسواک زدن قابل پیش گیری و قابل رفع است.
حین درمان ارتودنسی تجمع مواد غذایی و میکروب ها ، در اطراف دستگاه ارتودنسی ( به ویژه براکت ها ) باعث تغییر رنگ و زرد شدن دندان ها می شود. همچنین ماده رزینی که برای چسباندن براکت روی دندان به کار می رود مقداری رنگ از مواد غذایی جذب می کند. نوع رزین کامپوزیت مصرف شده هم بر سفیدی دندان ها مؤثر است ؛ با مواد کیفیت پایین دندان ها بیشتر زرد می شوند. همچنین با استفاده از کامپوزیت های نوری نسبت به سلف کیور دندان ها سفیدتر می مانند.
در کل بعد از ارتودنسی، تمام چسب ها و بقایای آن ها پاک می شوند و بنابراین هرچه از ارتودنسی به دندان اضافه شده برداشته می شود. اما باید دقت کرد که اغلب بعد از درمان، چون بیمار توجهش به دندان‌ها بیشتر شده، ممکن است «احساس» کند رنگ دندان‌ها زرد است.
رفع زردی دندان ها
سفید کردن دندان با روش بلیچینگ و لیزر
یکی از روش‌های سفیدسازی دندان‌ها بلیچینگ است که این روش با کمک نور صورت می‌گیرد. به این صورت که رنگدانه‌ها از لایه‌های زیرین مینا و عاج توسط مواد به‌خصوصی و نور خارج می‌کنیم، نقش نور در اینجا گرم کردن ماده بر سطح دندان است. اما باید به این نکته اشاره کنم که در تکنولوژی جدیدتر به‌جای نور از اشعه لیزر استفاده می‌شود و از مواد مخصوص سفیدکردن با لیزر که حسن آنها کاهش زمان درمان در مطب از ۴۰دقیقه به ۳دقیقه است، یعنی به‌جای اینکه دندان‌های ما ۴۰دقیقه تحت‌تاثیر ماده شیمیایی قرار بگیرد، تنها ۳دقیقه زمان برای سفید‌سازی‌شان کافی است. با کمک این روش یعنی لیزر دندان را می‌توان تا ۹درجه سفیدتر کرد. همچنین علاوه بر کاهش زمان درمان و نتیجه بخشی بهتر، بعد از درمان برای بیمار حساسیت خاصی در ناحیه دندان‌ها ایجاد نمی‌شود. چرا‌که همان طور که گفته شد، خاصیت دستگاه لیزر نسبت به دستگاه‌های دیگر که در بازار وجود دارد این است که بیمار در مدت ۲دقیقه ۳درجه تغییررنگ را در دندان خود احساس می‌کند ولی با دستگاه‌های دیگر که در بازار وجود دارد به مدت ۲۰ تا ۴۰دقیقه این کار انجام می‌شود که باعث حساسیت بعد از درمان برای بیمار می‌شود.
ونیرهای دندانی
ونیرها، لک‌های زرد روی دندان را ناپدید نمی‌کنند بلکه آنها را به‌طور دائمی می‌پوشانند. این راه برای بیمارانی است که روش‌های دیگر سفید کردن روی آنها اثرگذار نبوده است.
ونیرها پوشش‌های نازکی هستند که اغلب از جنس چینی ساخته‌شده اند و به دندان چسبانده می‌شوند. ونیرهای چینی برای دندان‌های شکسته و دندان‌هایی که اندکی کج هستند نیز مناسب است. البته باید توجه داشت که انواع ونیر دارای مزایا و معایبی هستند .
جرم‌گیری دندان
امروزه برای برطرف نمودن برخی از لکه‌های خارجی حاصل از تجمع جرم بر روی دندان از جرم‌گیرهای استاندارد استفاده می‌شود. اگرچه با این روش رنگ دندان شما تغییر نخواهد کرد؛ اما اگر به‌طور منظم در هنگام مراجعه به پزشک انجام شود، می‌تواند تغییر رنگ دندان را محدود کند.علی‌رغم برخی از حساسیت‌های دندانی گزارش‌شده، همه این فرایندها در صورت اینکه توسط متخصص دندان انجام شود، فرایندهایی بی‌خطر و مؤثر هستند.
راه‌های جلوگیری از زرد شدن دندان‌ها حین ارتودنسی
خوشبختانه، راه‌های زیادی برای جلوگیری از تغییر رنگ بیشتر دندان‌ها در حین ارتودنسی وجود دارد.
- از مواد ایجاد کننده ی تغییر رنگ دندان تا حد امکان اجتناب کنید. سپس به طور مرتب بعد از هر غذا مسواک بزنید تا از لکه‌های زرد ایجاد شده به وسیله غذاها و نوشیدنی‌ها جلوگیری به عمل آورید.
- سیگار کشیدن نه تنها برای سلامتی شما بد است بلکه یکی از بدترین کارهایی است که باعث زردشدن دندان‌ها ب خصوص در حین درمان ارتودنسی می‌شود. تنباکو باعث ایجاد لکه‌شده که به شیارها و گودی‌های مینای دندان نفوذ می‌کند. لکه‌های ایجاد شده توسط تنباکو به صورتی است که با مسواک زدن تنها به سختی پاک می‌شود. سیگار کشیدن در دراز مدت، لکه‌ها را ماندگارتر می‌کند.
- از مسواک مخصوص ارتودنسی برای مسواک زدن دندان‌هایتان استفاده کنید.با وجود براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی در دهانتان، در محل‌هایی که دسترسی به آنها دشوار است، پلاک‌ها به راحتی انباشته می‌شوند؛ بنابراین مسواک زدن صحیح در حین درمان ارتودنسی بسیار حائز اهمیت است. وقتی پلاک‌ها در محلی در دندان‌هایتان باقی بمانند، دندان‌هایتان شروع به پوسیدگی خواهد کرد و همچنین باعث زرد شدن آنها می‌شود.
افرادی که از سیم‌کشی‌های دندان استفاده می‌کنند باید از متخصص خود درباره‌ی نحوه استفاده از مسواک‌های برقی که مخصوص سیم‌کشی دندان‌ها طراحی و ساخته می‌شوند، اطلاعاتی کسب کنند. این مسواک‌ها دارای برس‌هایی هستند که برای از بین بردن پلاک‌های اطراف براکت‌ها و سیم‌ها ساخته‌شده‌اند و احتمال زرد شدن دندان ها را به حداقل می رساند.
- هر روز نخ دندان بکشید. داشتن سیم‌کشی در دهان می‌تواند بهترین بهانه برای خودداری از کشیدن نخ دندان باشد، زیرا رسیدن به فضاهای میان دندان‌ها بسیار دشوارتر خواهد بود؛ اما به خاطر انباشته شدن باکتری‌های بیشتر در حین این درمان، لزوم استفاده از نخ دندان بسیار مهم‌تر خواهد بود. درست مانند مسواک زدن، استفاده روزانه از نخ دندان می‌تواند از پوسیدگی دندان‌ها و زرد شدن آنها جلوگیری کند.
سوپرفلوس (Superfloss) بهترین نوع نخ دندان برای افرادی است که از سیم‌کشی دندان استفاده می‌کنند. در این نوع نخ دندان از سه نوع نخ استفاده می‌شود: نخ اسفنجی نرم، نخ با سری سفت شده و نخ معمولی. نخ با سری سفت شده می‌تواند کار تمیز کردن بین سیم‌کشی‌ها را راحت‌تر کند و نخ اسفنجی بزرگ کمک می‌کند تا اطراف براکت‌ها و سیم‌ها به‌خوبی تمیز شوند و مانع زرد شدن دندان ها شوند.
- از بریس‌های نامرئی اینویزالاین به جای سیم‌کشی‌های معمولی استفاده کنید. اگر هنوز اقدام به سیم‌کشی دندان نکرده‌اید، می‌توانید بجای سیم‌کشی‌های معمولی از بریس‌های اینویزالاین استفاده کنید. از آنجایی‌که این بریس‌ها متحرک هستند، نگه‌داری از آنها و تمیز کردن دندان‌ها آسان‌تر خواهد بود، از این‌رو احتمال زرد شدن دندان‌هایتان کاهش خواهد یافت. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن درست شبیه زمانی ست که دندان‌هایی بدون سیم‌کشی داشتید.